گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو– علی ثانی؛ اتحادیه اقتصادی اوراسیا نهادی است که در سال ۲۰۱۵ و با حضور ۵ کشور روسیه و قزاقستان و بلاروس، ارمنستان، قرقیزستان تشکیل شد. این کشورها در مجموع تولید ناخالص ۱/۵۹ تریلیون دلاری در سال ۲۰۱۵ و تولید ناخالص صنعتی ۱/۳ تریلیون دلاری را در سال ۲۰۱۴ تجربه کرده اند و جمعیتی تقریبی حدود ۲۰۰ ملیون نفری تا سال ۲۰۱۶ داشته و مساحت ۲۰ ملیون کیلومتر مربع از خشکی کره خاکی رو اشغال کرده اند.

در حقیقت این اتحادیه یک موفقیت ژئوپلیتیکی می‌تواند باشد که با حمایت روسیه‌، برنامه‌ای بلند پروازانه را دنبال می‌کند. در حقیقت تشکیل این اتحادیه به پیشنهاد روسیه به منظور پر کردن خلا ناشی از فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی و برای ایجاد اتحادی استراتژیک که به توسعه اقتصادی و ایجاد فرصت های متعادل تر برای همه کشورهای منطقه و الحاق کشورهای دیگر به مجموعه ایجاد شده است که در پس آن انگیزه سیاسی و قدرت روسیه برای بازگشت به قدرت سابق نهفته است.

بارقه‌های ظهور اتحادیه از سال ۱۹۹۰ به دلیل خلا سیاسی ناشی از فروپاشي اتحادیه جماهیر شوروی  توسط کشورهای مشترک المنافع  CIS با تاسیس سازمانی به منظور ایجاد امنیت و قانون گذاری و هدف اقتصادی به وجود آمد. روند ادغام اتحادیه به کندی پیش رفت و بیشتر به صورت امضای معاهدات دوجانبه  اقتصادی توسط کشورهای مشترک المنافع بود و در کل برنامه عملی برای ایده پردازی عملی صورت نمی گرفت.

به منظور ارتقای همکاری بیشتر جامعه اقتصادی اوراسیا در سال ۲۰۰۰ با ایجاد یک بازار مشترک تاسیس شد و متعاقبا این روند با تشکيل اتحادیه گمرکی اوراسیا در سال ۲۰۱۰ ادامه یافت.

در سال ۲۰۱۱ رئیس جمهور وقت روسیه ولادیمیر پوتین برنامه خودش را با نام مستعار (Janus Bifrons  ) ژانوس را خدای روم باستان که در زمان جنگ  دارای دوچهره بوده که هم به آینده توجه داشته و هم به گذشته معنی می شود ( که در حقیقت ایجاد اتحادیه اوراسیا  ترکیبی نیمی اقتصادی و نیمی سیاسی باشد ، معرفی می‌کند . با اجماع روئسای جمهور سه کشور بلاروس، قزاقستان و روسیه توافق نامه ای امضا و هدف اصلی آن ايجاد اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سال ۲۰۱۵ اعلام می‌شود که در ابتدا در سال ۲۰۱۲  با تاسیس یک بازار واحد و بعد از آن اتحادیه اقتصادی اروپای آسیایی در سال ۲۰۱۵ شکل گرفت.

به صورت خاص همه کشورهای عضو اتحادیه معتقدند که منافعی که از این اتحادیه می‌برند به مراتب بیشتر از خطراتی است که زندگی آنها را تهدید میکند. البته اتحادیه اوراسیا از نظر اقتصادی محیطی را فراهم می کند که در آن جابجایی کالا و سرمایه و نیروی کار آزاد و منافع و سود بین همه تقسیم می شود و سیاست اقتصادی و پولی کشورها در آن یکسان است و امید میرود که در دراز مدت  منجر به ایجاد ارز واحد و حذف دلار شود. در حقیقت این اتحادیه سکوی پرشی برای ادغام بیشتر است و پس از ایجاد توافق نامه‌ها، بستری  برای شرکت های عضو ایجاد می‌کند که تا شرکت خود را در این اتحادیه ثبت و بازار خودشان را توسعه بدهند و بررسی نمایند که کدام کالا را در کدام بازار تولید و عرضه کنند.

کشورهای عمده صادر کننده به اوراسیا شامل چین و آلمان و ایالات متحده آمریکا و فرانسه و ایتالیا و ترکیه  می باشند و اغلب صادرات کشورهای اتحادیه اوراسیا به کشورهای هلند، چین، آلمان، ایتالیا، ترکیه، سویس، انگلیس است و این در حالیست  که کالاهای عمده وارداتی به اوراسیا شامل دستگاه های برقی روشنایی برای وسایل نقلیه‌ و دارو برای پیشگیری و درمان بیماری وماشین آلات خودکار داده‌ پردازی (رایانه) و خودرو سواری با حجم بیش از ۲۵۰۰ سی سی و تجهیزات آزمایشگاهی و غیره می باشد و کالاهای عمده صادراتی از  اوراسیا شامل نفت و روغن‌های نفتی و میعانات گازی و زغال سنگ و گندم و کاتد و قطعات  کاتدی را می‌توان نام برد.

در این میان عواملی وجود دارد که منطقه اوراسیا را به سمت موفقیت سوق می‌دهد که شامل اهداف مشترک فناوری و زیرساخت های مشترک و سیستم توسعه مشترک برای مثال همسانی ساختاری باعث ایجاد یکپارچگی می‌شود ، زیرا کشورها دارای اهداف مشترک هستند. به طور مثال بخشهای مختلف کشورهای این اتحادیه در زمینه های متفاوتی مثل انرژی هسته ای  و استخراج و غنی سازی  و پروژههای مهندسی و دارویی و نظامی  و خودرو و راه آهن به یکدیگر متصل و گره خورده اند.

البته بعضی از عوامل باعث جلوگیری از موفقیت منطقه ای اتحادیه می‌شوند به طور مثال اختلاف در اندازه اقتصاد و اختلاف در رژیم های سیاسی و واگرایی در سیاست های پولی و مالی را می توان نام برد به طور مثال اکثریت تولید ناخالص داخلی این اتحادیه به روسیه اختصاص یافته است که عاملی برای فشار بر دیگر کشورهای این اتحادیه شده است. ادغام اقتصادی یک هدف بلند مدت اعلام شده که پایداری این برنامه خیلی دشوار به نظر می‌رسد.

با اینکه ولادیمیر پوتین انکار کرده که هدفش بازسازی موثر اتحادیه جماهیر شوروی سوسیالیستی است اما اظهارات وی درباره فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی  به عنوان يک تراژدی سیاسی قرن بیستم خلاف این به نظر می رسد و این ثابت کننده هدف روسیه از تأسیس اتحادیه اقتصادی اوراسیا و بازگرداندن نفوذ اقتصادی روسیه به فضای پس از شوروی سابق است. با این حال اتحادیه در زمانی در حال شکل‌گیری است که از طرفی روند جهانی شدن و تجمیع اتحادها در مناطق مختلف درحال شکل‌گیری است و از طرفی روند تجزیه  اتحادیه اروپایی وخروج انگلیس از اتحادیه اروپا را می‌توان مشاهده کرد.

از نقاط قوت اتحادیه اوراسیا می‌توان به وسعت زیاد قلمرو و مزیت رقابتی به دلیل منابع طبیعی فراوان و سرمایه انسانی تحصیل کرده و از نقاط ضعف آن، جغرافیای منزوی و عدم حمایت مالکیت فکری و معنوی و بی ثباتی در مرزها و عدم تنوع صادراتی می‌باشد و از نگرانی های دیگر، کشورهای اتحادیه از نظر اقتصادی و قانونی سيستم‌هاي متفاوتی دارند .کشورهای اتحادیه ارتباط  تنگاتنگی با روسيه داشته و از طرفی  خودشان در قبال روسیه حس عدم اعتماد هم دارند ، به خصوص در فرآيند و اتفاقاتی  که در حوزه شبه جزیره کریمه حادث شد حساسیت بیشتری نیز  به وجود آمده است .در ظاهر امر، کشورهای کوچکتر با دادن کمی از استقلال خود، دارای قدرت نرمی برای تامل با دیگران و کمک به همراه توسعه اقتصادی توسط روسیه برای ورود به بازارهای جهانی و مدرنیزاسیون می‌شوند. یکی از دلایل ایجاد اتحادیه حفظ صلح در منطقه و گسترش  در آسیا و اروپا و در نهایت جهان بوده است  که این صلح از طریق رویکردی به نام اعلامیه شومان به جود آمده است و که در واقع برای ادغام منافع و پیوند اقتصاد با هدف توسعه اقتصادی و جلوگیری از جنگ ایجاد شده است و این صلح یک مزیت فوق العاده می باشد.

روند اندازه گیری تغییرات تجارت به عنوان یک نتیجه گیری از تشکیل اتحادیه اوراسیا در سال‌های بعد تشکیل نسبت به قبل  که با کاهش پیدا کردن مدت زمان  صادرات و هزینه های مربوطه که از آن به عنوان سرعت مبادلات یاد می شود نشان دهنده آن است که مبادلات در این اتحادیه با سرعت بیشتری اتفاق افتاده و روند مثبتی را شاهد هستیم و حرکت دیگر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است که علی رغم بی ثباتی اقتصاد جهانی و فرار سرمایه ، بازارهای در حال ظهور کشورهای عضو اوراسیا سطح ثابت از تعاملات سرمایه‌گذاری را حفظ کرده اند.

در سال‌های بعد از تشکیل اتحادیه‌، معاملات و توافق نامه هایی با کشورهای ویتنام و مصر و هند و رژيم صهیونیستی  و کره جنوبی و ایران داشته و شراکت های تجاری با چین و اتحادیه اروپا برگزار کرده که در این بین مشارکت در پروژه استراتژیک چین تحت عنوان یک کمربند یک راه که درحقیقت بازیابی جاده ابریشم سابق است را شامل شده واین در حالی است که حضور کشورهای این اتحادیه در این مشارکت می تواند تسهیل کننده ارتباط گسترده کشورهای اتحادیه به دلیل قرار داشتن در جغرافیای منزوی با اقسا نقاط دنیا باشد .

در حالت ایده آل هر سیاست اقتصادی جدید ، صنعت خدمات منطقه‌ای را ارتقا می دهد و همه از آن بهره مند می‌شوند‌. البته منطقه گرایی همگنی بالایی دارد که یک عامل مثبت برای کشورهای منطقه به حساب می آید برای مشخص شدن آینده تجارت اوراسیا بهتر است سطح حواله ها بین کشورها بررسی شود بر اساس داده ها روسیه بدون شک پیشرفته ترین کشور منطقه است. روسیه و نقش غالبش به عنوان بازار پیشرو در فروش کالاهای تولید شده توسط صنایع استخراج اوراسیا و همچنین در بخش کشاورزی به عنوان یک شریک تجاری مهم برای کشورهای آسیایی و اروپایی محسوب می شود خود این باعث علاقه کارفرمایان برای حفظ همکاری با روسیه از طرف اعضا و کارکنان اوراسیا است.